Jaka jest twoja reakcja na sytuacje stresujące? Czy zabierasz się od razu do działania, by jak najszybciej rozwiązać probelem? A może wycofujesz się, żeby najpierw zebrać myśli i energię, zanim cokolwiek zrobisz?
Każdy z nas ma pewne wyuczone mechanizmy obronne, które pozwalają nam na radzenie sobie z trudnymi emocjami i myślami. Nie zawsze te mechanizmy są dla nas korzystne. Co prawda pomagają na krótką metę, ale w dłuższym okresie mogą ograniczać twój rozwój i dostęp do pełni tego, kim jesteś.
Możesz skorzystać z podpowiedzi systemu Enneagram, który pomoże ci dostrzec twoje typowe reakcje na sytuacje stresujące. Rozumiejąc, jak zazwyczaj działasz w stresie, możesz wprowadzić zmiany i mieć większą kontrolę nad swoimi reakcjami.
Każdy typ Enneagramu „rozpada się” pod wpływem stresu, co prowadzi do tego, że zachowuje się jak inny typ – w najbardziej dysfunkcyjnym wcieleniu. Ta dynamika może być jednym ze sposobów wyjaśnienia zmian w twoim normalnym zachowaniu, których doświadczasz, gdy jesteś zestresowana.
Wspólnym motywem stresu jest poczucie wytrącenia z równowagi. Możesz czuć się nieswojo — masz poczucie, że nie do końca jesteś sobą. Dzieje się tak dlatego, że ograniczyłaś swoje naturalne zachowania do granic możliwości i zaczęłaś zachowywać się jak inny typ osobowości Enneagramu.
Poniżej znajdziesz opis, jak każdy typ osobowości Enneagramu radzi sobie pod wpływem stresu.
TYPY OSOBOWOŚCI ENNEAGRAM POD WPŁYWEM STRESU
JEDYNKA
Jedynkę najczęściej stresuje rozbieżność między jej idealistycznym kodeksem moralnym a rzeczywistością.
Pod wpływem stresu Jedynka zaczyna przejmować negatywne cechy Czwórki. Popada w okresy smutku, tęsknoty i poczucia niezrozumienia. Staje się też bardziej wrażliwa na krytykę i dostrzega niedoskonałości innych.
W sytuacji stresującej charakterystyczne dla Jedynki jest to, że bierze za dużo spraw na siebie. Jedynki mają ogromny problem z delegowaniem zadań. Stres powinien więc być sygnałem, żeby zadbać o swoje granice i nie przeciążać się pracą.
Ze względu na to, że Jedynki mają aktywne podejście do sytuacji stresujących, wolą radzić sobie ze stresem angażując się w różne zajęcia fizyczne. Gdy są zestresowane, ćwiczą, spacerują lub medytują. Warto zaplanować też czas na odpoczynek i regenerację, żeby odzyskać siły po intensywnej pracy.
DWÓJKA
Dla Dwójki relacje są najważniejsze, więc największy stres powodują konflikty z innymi.
Pod wpływem dużego stresu zaczyna przejmować cechy Ósemki i może stać się natarczywa w dążeniu do zapewnienia sobie miłości i uczucia. Staje się despotyczna i kontrolująca, do tego stopnia, że wszyscy w jej kręgu zaczynają zachowywać przesadną ostrożność.
To, co najbardziej może pomóc Dwójce w trudnej sytuacji, to jest zadbanie o swoje potrzeby.
Dwójka najlepiej radzi sobie ze stresem, gdy może porozmawiać z przyjacielem, spędzić trochę czasu w samotności, zaopiekować się sobą i słuchając ulubionej muzyki.
TRÓJKA
Dla Trójki najbardziej stresujące jest zabrnięcie w ślepy zaułek, w którym nie ma manewru działania i osiągania ważnych celów.
Trójka pod wpływem stresu zaczyna przejmować negatywne cechy Dziewiątki. Pogrąża się w odwlekaniu, letargu i chronicznym marzeniu na jawie. Może przyjąć wyluzowaną postawę. Z pozoru wydaje się to przyjemne, ale będzie się jeszcze bardziej stresować z powodu mnóstwa niedokończonych prac.
W takiej sytuacji warto ponownie ocenić sytuację. Przypomnienie sobie własnych priorytetów może pomóc określić, co jest faktycznie do zrobienia, a co można na razie odpuścić.
Warto spojrzeć też wstecz, dostrzec swoje dotychczasowe osiągnięcia i docenić swoje starania. Trójce w stresie mogą pomóc też ćwiczenia fizyczne i szczera rozmowa z przyjacielem.
CZWÓRKA
Czwórki są bardzo emocjonalne, więc każdą sytuację stresującą bardzo przeżywają. To sprawia, że często czują się zmęczone w takich sytuacjach i spada ich produktywność w pracy.
Pod wpływem stresu Czwórka przejmuje negatywne cechy Dwójki. Widzi nieistniejące potrzeby innych, które należy zaspokoić i zająć się nimi. Może zawrzeć mnóstwo nowych znajomości i podjąć się zobowiązań wolontariackich, żeby wypełnić wewnętrzną pustkę.
Najbardziej pomocne w trudnej sytuacji dla Czwórki może być skupienie się na małych celach, które są możliwe do osiągnięcia. Dobrym pomysłem będzie współpraca z mentorem lub coachem, którzy przeprowadzą Czwórkę przez najtrudniejsze momenty.
Czwórki najlepiej radzą sobie ze stresem, gdy mają przestrzeń na samotne przetworzenie swoich trudnych emocji. Lubią spotykać się i rozmawiać z bliskimi osobami, a także wyrażać swoje emocje poprzez pisanie, sztukę, czy tworzenie różnych rzeczy.
PIĄTKA
Zestresowana Piątka najczęściej wycofuje się z życia, unika ludzi i chroni swoją energię. Czasami uciekają w swoją pracę, a czasami radzą sobie ze stresem poprzez spanie.
Pod wpływem bardzo silnego stresu Piątka przejmuje negatywne cechy Siódemki. Bierze udział w różnego rodzaju imprezach, żeby przestać myśleć i skupić się na doświadczaniu przyjemności. Zaczyna „żyć chwilą” i gonić za kolejną „przygodą”.
Piątki lubią rozwiązywać trudne problemy, więc w sytuacji stresującej starają się jak najszybciej znaleźć źródło problemu. Znalezienie rozwiązania często jednak nie łagodzi napięcia, bo Piątka jest bardzo oderwana od swoich uczuć. W takiej sytuacji pomocna może być praca z ciałem, by na chwilę zwolnić, zrelaksować się i odetchnąć.
Powrót do równowagi może ułatwić też prowadzenie dziennika swoich myśli i przeżywanych emocji. Jest to sprawdzony sposób oparty na badaniach, na poprawę samopoczucia emocjonalnego i fizycznego.
SZÓSTKA
Szóstka w sytuacji stresującej woli uciekać w samotność i również potrzebuje sporo czasu, zanim przejdzie do działania.
Pod wpływem silnego stresu Szóstka przejmuje negatywne cechy Trójki. Zaczyna konkurować z innymi pod względem pracy, ale również zwraca większą uwagę na swój wygląd zewnętrzny. Może próbować tworzyć sztuczny obraz osoby sukcesu w mediach społecznościowych.
W stresie Szóstki powinny korzystać ze swoich naturalnych mocnych stron — analizowania całej sytuacji i oceniania, jakie działania będą najbardziej skuteczne, by rozwiązać problem. Pomocna będzie rozmowa z drugą osobą, która wysłucha, uspokoi lub doradzi.
Szóstka najlepiej radzi sobie ze stresem poprzez pracę, spanie lub słuchanie ulubionej muzyki.
SIÓDEMKA
Siódemka w stresie będzie zawsze szukać towarzystwa. Ten typ nie lubi negatywnych emocji, więc często pod wpływem stresu ucieka w różne rozpraszacze: internet, media społecznościowe czy imprezy.
Pod wpływem silnego stresu Siódemka zaczyna przejmować negatywne cechy Jedynki. Zaczyna być bardziej zasadnicza, sztywna i konserwatywna w myśleniu. Pojawia się w niej więcej złości wobec niesprawiedliwości i problemów społecznych świata.
Siódemka najlepiej radzi sobie ze stresem poprzez różnego rodzaju aktywności. Warto jednak by zatrzymała się na chwilę, wsłuchała w swoje myśli i je uporządkowała. Pozwoli to ocenić sytuację i skupić się na najważniejszych celach, zanim zostanie wciągnięta w nowe doświadczenia.
ÓSEMKA
Ósemka jako jeden z niewielu typów osobowości bardzo dobrze radzi sobie w stresujących sytuacjach. Stres dodaje jej energii, nie przytłacza, więc szybko przechodzi do działania.
Pod wpływem bardzo silnego stresu Ósemka może jednak przejmować negatywne cechy Piątki. Spędza wtedy więcej czasu sam na sam ze swoimi (głównie pesymistycznymi) myślami. Może porzucić swoje cele i skupić się na przyswajaniu większej ilości wiedzy — więcej myśleć, mniej robić. W rezultacie może rozwinąć widzenie tunelowe i nie być w stanie zobaczyć szerszego obrazu.
W takiej sytuacji warto zadbać o regenerację i relaks — najlepiej przez odpowiednie ćwiczenia fizyczne lub ekscytujące zajęcia, które poprawią samopoczucie. Ósemka powinna też dać sobie przestrzeń do przetworzenia emocji, które odczuwa.
DZIEWIĄTKA
Dla Dziewiątki sytuacje stresujące są przytłaczające i powodują, że staje się mniej aktywna w pracy. Stres odbiera Dziewiątkom energię i rzadko mają ochotę na działania czy ćwiczenia.
Pod wpływem silnego stresu Dziewiątka przejmuje negatywne cechy Szóstki. Wszędzie widzi podstęp i ukryte intencje innych ludzi. Staje się też wyczulona na potencjalne zagrożenia, przez co ciągle odczuwa niepokój.
Dla Dziewiątki duże znaczenie ma rutyna — warto pomyśleć o opracowaniu zestawu działań, które będę cię wspierać w trudnych momentach. To może być medytacja, joga czy słuchanie inspirujących podcastów.
Dziewiątki mają tendencję do wycofywania się z życia, gdy pojawia się u nich stres. Najlepiej jednak przetwarzają takie sytuacje, gdy mogą z kimś porozmawiać, a nawet wypłakać trudne emocje.
