Choć analiza SWOT jest głównie wykorzystywana do celów biznesowych, to możesz ją również wykorzystać do rozwijania własnej kariery. Jest to dość proste i szybkie do zastosowania narzędzie. Analiza twoich mocnych i słabych stron oraz określenie szans i zagrożeń może pomóc ci znaleźć nowe kierunki zawodowe.

Analiza SWOT została po raz pierwszy opracowana jako narzędzie biznesowe w latach sześćdziesiątych. W latach osiemdziesiątych Heinz Weihrich stworzył matrycę 2 na 2, w której na górze znalazły się mocne i słabe strony, a na dole szanse i zagrożenia. Dzięki takiemu układowi można było łatwo porównać odpowiedzi na 4 kluczowe pytania. Nic więc dziwnego, że analiza SWOT stała się popularną metodą przeprowadzenia szybkiej analizy biznesowej.

OD CZEGO ZACZĄĆ ANALIZĘ SWOT SWOJEJ KARIERY

Analiza SWOT składa się z 4 elementów: mocnych stron, słabych stron, zagrożeń oraz szans. Nazwa SWOT pochodzi właśnie od pierwszych liter angielskich nazw tych elementów: Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats.

Te 4 elementy dotyczą zarówno czynników wewnętrznych, jak i zewnętrznych. To dzięki czynnikom zewnętrznym cała analiza nabiera większej głębi i pojawiają się pomysły na nowe kierunki.

Zanim jednak zaczniesz robić analizę SWOT, zastanów się, co chcesz dzięki niej osiągnąć. Czy szukasz dla siebie zupełnie nowych kierunków zawodowych? Czy może zależy ci na znalezieniu nowych wyzwań w obecnej pracy? A może zastanawiasz się nad otwarciem swojej firmy? To ważne, żeby ustalić jasny cel analizy, bo wtedy łatwiej nasuną się końcowe wnioski.

Mimo że analiza SWOT jest prostym narzędziem, to raczej nie staraj się jej robić podczas jednego popołudnia. Niektóre rzeczy wymagają dłuższego przemyślenia i spojrzenia pod różnymi kątami.

SILNE STRONY

Gdy określisz już, jaki jest cel twojej analizy SWOT, zacznij od zebrania wszystkich swoich mocnych stron. Jeśli masz trudność z ich określeniem, zajrzyj do wpisu o mocnych stronach introwertyka w pracy. Możesz też ściągnąć sobie listę 24 mocnych stron charakteru.

Co zdecydowanie powinno się znaleźć w tej części matrycy analizy SWOT? Na pewno twoje cechy charakteru, umiejętności, zdolności i kompetencje. Warto przypomnieć sobie również swoje sukcesy zawodowe, bo w nich kryje się wiele twoich atutów.

W tej części wpisujesz również wiedzę, wykształcenie, doświadczenie – wszystko to, co może ci pomóc w kontekście celu, który analizujesz.

Choć ta część analizy SWOT zalicza się do czynników wewnętrznych, możesz tutaj też umieścić inne zasoby, które posiadasz. To mogą być kontakty zawodowe lub oszczędności, które możesz ewentualnie przeznaczyć na naukę czy dalszy rozwój zawodowy.

SŁABE STRONY

W części dotyczącej słabych stron wpisujesz czynniki wewnętrzne, które według ciebie wymagają jeszcze poprawy. Tu powinny pojawić się twoje cechy, które mogą potencjalnie utrudniać ci rozwój.

W tej części matrycy SWOT możesz też wpisać swoje negatywne nawyki. To mogą być też różnego rodzaju braki – na przykład dotyczące wykształcenia, braki w wiedzy czy kompetencjach. Słabą stroną może być też niewielkie doświadczenie w obszarze, który analizujesz.

Wypełniając tę część, nie bądź jednak zbyt krytyczna wobec siebie – obiektywna ocena na pewno się przyda, ale warto swoją uwagę skierować przede wszystkim na mocne strony i szanse.

SZANSE

Szanse związane są z czynnikami zewnętrznymi, na które co prawda nie masz wpływu, ale które możesz wykorzystać w swoim rozwoju. To tutaj właśnie mogą kryć się dla ciebie nowe możliwości.

Co może być taką szansą dla ciebie? To mogą być na przykład zmiany związane z rozwojem technologii albo nowe trendy w twojej branży. Rozejrzyj się też za lokalnymi szansami i zapytaj o nowe projekty w firmie, dla której pracujesz.

Taką szansą może być też otwarcie nowego działu w firmie lub wejście firmy na nowy rynek.

Świetnym miejscem do zbierania informacji o szansach są wszelkiego rodzaju spotkania – networking, warsztaty, konferencje. Na pewno warto też śledzić na bieżąco wiadomości dotyczące branży, w której pracujesz.

ZAGROŻENIA

Zagrożenia dotyczą sytuacji i czynników zewnętrznych, które mogą utrudniać twój rozwój lub realizację celu.

W tej części analizy SWOT mogą się znaleźć wszelkiego rodzaju zmiany, które mogą mieć niekorzystny skutek. To mogą być zmiany organizacyjne wewnątrz firmy, zmiany w prawie pracy lub zmiany wymagań dotyczących twojego stanowiska. W tej ćwiartce matrycy SWOT na pewno warto zastanowić się, czy zmiany technologiczne, mogą być zagrożeniem dla twojego zawodu.

Zastanawiając się nad zagrożeniami, pomyśl też o swoim najbliższym otoczeniu. Czasami zagrożeniem mogą być pogarszające się relacje z innymi osobami wewnątrz firmy.

ANALIZA SWOT – JAK ZNALEŹĆ NAJLEPSZE MOŻLIWOŚCI DLA ROZWOJU TWOJEJ KARIERY

Analizę SWOT możesz zacząć od uzupełniania informacji, do których łatwo dotrzeć – czyli mocnych i słabych stron. W miarę zbierania informacji o twoim otoczeniu możesz uzupełniać pozostałe części matrycy, czyli szanse i zagrożenia.

Upewnij się, że nic się nie powtarza. Staraj się dokładnie określić wszystko, co wpisujesz w tabelę, bo dzięki temu otrzymasz bardziej konkretne wyniki. Nie kieruj się też przypadkowymi lub jednokrotnymi zachowaniami. Szukaj raczej stałych cech, tego, co się powtarza w twoim zachowaniu.

Ważne jest, żeby określić, jak poszczególne mocne i słabe strony wpływają na szanse i zagrożenia.  Sprawdź, czy twoje mocne strony mogą pomóc w pracy nad słabymi stronami lub zminimalizować zagrożenia:

• Czy dana mocna strona pozwoli ci wykorzystać daną szansę?
• Czy dana mocna strona pozwoli ci zmniejszyć dane zagrożenie?
• Czy dana słaba strona ogranicza możliwość wykorzystania danej szansy?
• Czy dana słaba strona zwiększa ryzyko związane z danym zagrożeniem?

Możesz też to przeanalizować w odwrotnym kierunku:

• Czy dana szansa wzmacnia daną silną stronę?
• Czy dana szansa pozwala zminimalizować daną słabość?
• Czy dane zagrożenie osłabia daną silną stronę?
• Czy dane zagrożenie wzmacnia daną słabość?

DO CZEGO PRZYDA CI SIĘ ANALIZA SWOT:

Koniecznie zweryfikuj wyniki analizy SWOT z osobami, które cię znają lub znają twoją branżę. Obiektywne spojrzenie na twoje mocne i słabe strony może dać dodatkowe ciekawe spostrzeżenia. Lepiej poznasz siebie i być może odkryjesz dla siebie nowe pomysły.

Analiza SWOT przyda się też, gdy rozważasz zmianę kariery. Łatwiej określisz, gdzie ewentualnie możesz spodziewać się trudności i co będzie dla ciebie wyzwaniem.

Analizę możesz też wykorzystać do szybkiej oceny projektu lub celu zawodowego. Przyda się również przed rozmową z szefem na temat awansu. Wnioski z analizy możesz też wykorzystać podczas rozmowy kwalifikacyjnej – przydadzą się podczas opowiadania o twoich mocnych stronach.

Analiza SWOT świetnie porządkuje informacje i dzięki temu łatwiej jest wyciągnąć wnioski, które pomogą podjąć dalsze decyzje zawodowe. Mając zebrane wszystkie informacje i wnioski z analizy SWOT, łatwiej będzie ci opracować całą strategię rozwoju swojej kariery.